Klebsiella mastitis uit zaagsel of toch niet?

Al vele jaren wordt zaagsel als de belangrijkste bron gezien voor Klebsiella mastitis. Daarom vindt bij mastitis uitbraken regelmatig onderzoek plaats naar het zaagsel, of dit al dan niet besmet is met Klebsiella. Onderzoek van Ruth Zadoks bij Cornell tussen 2006 en 2008 laat een heel ander beeld zien. Klebsiella’s zijn overal in en rondom de koe, en daarom kunnen op bedrijven zonder zaagsel ook uitbraken plaatsvinden.

Natuurlijk biotoop van Klebsiella’s

Klebsiella zijn opportunistische bacteriën die tot de groep van de Enterobacteriaceae behoren. Kleibsiella komen algemeen voor in de grond, met name bij de wortels van planten. In het onderzoek van Zadoks waren tussen de 60 – 70% van de grondmonsters van mais en luzerne positief. Klebsiella bacteriën zijn voor agrariërs zeer gewenste bodembewonders omdat ze stikstof kunnen vastleggen. Omdat ze in nauw contact met de wortels van planten leven is dit gunstig voor de groei van deze planten. Hierbij gaat het om verschillende soorten Klebsiella’s.

Klebsiella’s in pens en mest

De meeste mestmonsters (80%) en bijna alle pensmonsters (95%) van de onderzochte koeien waren positief. Hierbij werden vooral Klebsiella pneumoniae isolaten gevonden. Opmerkelijk was dat dit type veel minder voorkwam in de grond en bij de wortels van mais en luzerne.

Leefomgeving van de koe

Tussen de 75 – 83% van de samples van de gangen, het zaagsel, het water en de mest van bedrijven was positief voor Klebsiella. Slechts 30% van de TMR monsters was positief. Dit laat zien dat de leefomgeving en vervuild drinkwater belangrijke bronnen voor Klebsiella besmetting zijn.

Vuil aan uiers en benen is een risico

Klebsiella aan benen en spenen

Klebsiella werden bij 59% van de dieren aan de benen gevonden worden. Daarbij is er een sterke relatie tussen de hygiëne scores van een bedrijf en het aantal Klebsiella dat gevonden wordt. Op de spenen werden ook vaak Klebsiella aangetoond. Belangrijk was dat het voorbehandelen bij vuile uiers weinig effect had op de hoeveelheid Klebsiella, soms nam het aantal zelfs toe na voorbehandelen. Bij schone uiers bleek het aantal Klebsiella wel af te nemen na het voorbehandelen.

Conslusies voor de praktijk

Klebsiella bestrijden doet men door het optimaliseren van hygiene. De loopgangen, wachtruimten en ligboxen moeten schoon zijn om te zorgen dat koeien schoon blijven. Praktisch alle mest bevat Klebsiella, dus bevuiling met mest betekend besmetting met Klebsiella. Als koeien liggen kunnen Klebsiella overgaan van klauwen naar spenen. Bij het voorbehandelen lukt het niet om alle Klebsiella’s te verwijderen. Daarom kunnen koeien zowel in de stal als tijdens het melken besmet worden. Optimaliseren van hygiëne en schoon werken is cruciaal om Klebsiella mastitis te verkomen. Gelukkig helpt dit ook tegen andere mastitis veroorzakers. Zo slaat men meerdere vliegen in één klap.

Bronnen:

Munoz et al., 2006, Journal of Dairy Science, Fecal Shedding of Klebsiella pneumoniae by Dairy Cows.

Monoz et al., 2007, Journal of Dairy Science, Patterns of Fecal Shedding of Klebsiella by Dairy Cows.

Munoz et al., 2008, Journal of Dairy Science, Cleanliness Scores as Indicator of Klebsiella exposure in Dairy Cows.

Zadoks et al., 2011, Journal of Dairy Science, Sources of Klebsiella and Raoultella species on dairy farms: Be careful where you walk.